نقش درمانی روابط اجتماعی
گذران وقت با دوستان و عزیزان، غیر از سرگرمی و مصاحبت صرف، می‌تواند اثرگذاری فراوانی بر سلامت روانی و جسمانی داشته باشد. پژوهش‌های روزافزون حاکی از آن است که برقراری ارتباطات اجتماعی قادر است از خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب و ناراحتی‌های روانی بکاهد.
چگونگی تاثیر ارتباطات اجتماعی بر سلامت روان
مطالعات و پژوهش‌ها نشان داده‌اند افرادی که از روابط اجتماعی قوی و مستحکمی برخوردارند، خطر کمتری برای ابتلا به افسردگی، اضطراب و آسیب های روانی دارند. به ویژه، برقراری روابط با کیفیت بالا و یکپارچگی اجتماعی می‌تواند مانند محافظ در برابر مشکلات و مسائل روانی عمل کند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند ارتباط اجتماعی بیشتر با موارد زیر همراه است:
- عزت نفس و همدلی بالاتر
- احساسات مثبت و رضایت از زندگی بیشتر
- استرس و احساس تنهایی کمتر
همچنین، کمبود روابط اجتماعی با خطر بیشتر موارد زیر همراه است:
- علائم افسردگی و تشخیص افسردگی بالینی
- افکار و رفتارهای خودکشی‌گرایانه
- شروع اختلال استرس پس از سانحه
پرورش روابط اجتماعی و ایجاد حس تعلق به سود سلامت روان است. اما دقیقاً چگونه روابط اجتماعی اثرات درمانی خود را القا می‌کنند؟
ساز و کارهای پنهان روابط اجتماعی در ارتباط با سلامت روان
همنشینی به دور کردن احساس تنهایی و ایجاد حس تعلق کمک می‌کند. همچنین به اشتراک گذاشتن لحظات شادی‌بخش باعث افزایش خوشحالی می‌شود. با این حال، محققان مکانیسم‌های بیشتری را شناسایی کرده‌اند که از طریق آن‌ها روابط اجتماعی بر سلامت روان تأثیر می‌گذارند:
تسکین استرس
احساس نزدیکی به دیگران می‌تواند مانند محافظ در برابر استرس عمل کند. دریافت حمایت عاطفی در بازه های دشوار می‌تواند به کاهش الگوهای فکری مخرب کمک کند.
عزت نفس
روابط ما احساس خودباوری ما را تأیید می‌کنند. پذیرش و بازتاب مثبت از سوی دوستان و خانواده باعث تقویت اعتماد به نفس می‌شود.
حس هدفمندی
مراقبت و توجه به دیگران باعث پرورش و تقویت حس همدلی شده و به زندگی انسان معنا و مفهوم می‌بخشد. مشارکت و درگیرشدن در فعالیت‌های یک گروه اجتماعی باعث می‌شود افراد احساس ارزشمندی و حس مفیدبودن کنند.
رفتارهای سالم
روابط اجتماعی باعث ترویج و تشویق رفتارهای سالم روانی مانند ورزش و خواب می‌شوند. افراد همچنین یکدیگر را به تغذیه سالم، پرهیز از سوءمصرف مواد و پایبندی به برنامه‌های درمانی تشویق می‌کنند.
عوامل کلیدی سلامت روان
پژوهش‌ها چند عامل اساسی و ضروری را برای تقویت و افزایش سلامت روان مشخص کرده‌اند:
- پیوندهای صمیمی
رابطه‌های عاطفی و مراقبت‌آمیز با خویشاوندان و دوستان سودمندتر است. آشنایان سطحی تکیه‌گاه و حمایت یکسانی ارائه نمی‌دهند.
- تعاملات با کیفیت بالا
میزان فهم مشترک، ابراز صادقانه و تصدیق کردن طرف مقابل بر پیامدها اثر می‌گذارد. تعاملات حامی و مثبت ایده‌آل‌تر هستند.
- روابط اجتماعی متنوع
طیفی از روابط که نقش‌های متنوع اجتماعی و حمایت‌های متنوعی را ارائه می‌دهند، مفید می‌باشد. این شامل خانواده، دوستان، همکاران و جامعه می‌شود.
پیوندهای صمیمانه، مراقبت‌آمیز و باکیفیت که نیازهای گوناگون را برآورده می‌سازند، سلامت روان را افزایش می‌دهند. ولی اگر روابط اجتماعی آسیب ببینند یا نابود شوند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
انزوای اجتماعی و سلامت روان
فقدان ارتباطات اجتماعی معمولاً سلامت روان را تضعیف می‌کند. احساس انزوای اجتماعی (تنهایی) و انزوای عینی اجتماعی (داشتن تعداد کمی رابطه) مردم را در معرض خطر قرار می‌دهد.
برخی عوامل موثر بر انزوای اجتماعی عبارتند از:
- زندگی به تنهایی
- فقدان حمایت اجتماعی
- شبکه اجتماعی کوچک
- تماس کم با دیگران
- مشارکت کم در فعالیت‌های اجتماعی
گروه‌هایی که در معرض خطر انزوا هستند شامل سالمندان، افراد دارای معلولیت، نوجوانان، مهاجران و ساکنان مناطق روستایی می‌شود. پیامدهای سلامت روان مرتبط با انزوای اجتماعی شامل موارد زیر است:
- افزایش التهاب و ضعف سیستم ایمنی
- اختلال در الگوهای خواب
- افت شناختی
- ابتلا به زوال عقل
- ابتلا به افسردگی
- تمایل به خودکشی
پرورش ارتباطات اجتماعی، حمایت حیاتی برای سلامت روان فراهم می‌کند. اما افراد چه گام‌هایی می‌توانند برای پرورش بهزیستی اجتماعی بردارند؟
گسترش ارتباطات اجتماعی
اگر می‌خواهید روابط اجتماعی خود را گسترش دهید، این نکات مبتنی بر شواهد را در نظر بگیرید:
- تماس با دوستان قدیمی
ارتباط مجدد با دوستان قدیمی راه ساده‌ای برای گسترش شبکه اجتماعی است. برنامه‌ریزی کنید تا همدیگر را ملاقات کنید یا از طریق تلفن صحبت کنید.
- پیوستن به گروه‌های اجتماعی
به دنبال گروه‌های همسو با علایق خود بگردید تا دوستان جدیدی پیدا کنید. این می‌تواند باشگاه کتاب، گروه کوهنوردی یا سازمان داوطلبانه باشد.
- ثبت‌نام در کلاس‌ها
در کلاسی ثبت‌نام کنید تا با افرادی که علایق مشترک دارید آشنا شوید. کلاس‌های آشپزی، هنر یا تناسب اندام گزینه‌های خوبی هستند.
- شرکت در رویدادهای محلی
فهرست رویدادها را بررسی کنید تا جشنواره‌ها، نمایش‌ها، بازارچه‌ها و سایر رویدادهایی که می‌توانید با مردم ارتباط برقرار کنید را پیدا کنید.
- برقراری تعاملات باکیفیت
هنگام گذران وقت با افراد، منحرف‌کننده‌ها را کنار بگذارید. با دقت گوش دهید، جزئیات شخصی بیان کنید و حمایت عاطفی ارائه دهید.
- برنامه‌ریزی منظم برای اوقات اجتماعی
از پیش برای فعالیت‌های اجتماعی برنامه‌ریزی کنید تا چیزی برای مشتاق بودن داشته باشید. به طور منظم افراد مهم زندگی‌تان را ملاقات کنید.
- در نظر گرفتن حیوانات خانگی
حیوانات خانگی همدمی و محبتی فراهم می‌کنند که می‌تواند احساس تنهایی را تسکین دهد. به خانه‌گرفتن سگ یا گربه می‌تواند آرامش روزانه اجتماعی به همراه داشته باشد.
گسترش شبکه اجتماعی نیازمند تلاش است اما پاداش‌های عظیمی برای خلق و خوی و نگرش روانی شما دارد. تمرکز کنید که به طور منظم تعاملات با کیفیتی با افراد مهم زندگی‌تان داشته باشید.
جمع‌بندی
انسان‌ها به طور ذاتی موجودات اجتماعی هستند. اگرچه زندگی مدرن اغلب ما را انزوا می‌دهد، ما به تعلق خاطر نیاز داریم. روابط اجتماعی رضایت‌بخش، آرامش و حمایت به ارمغان می‌آورند که حیاتی برای سلامت روان هستند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند افرادی که روابط اجتماعی قوی دارند، خطر کمتری برای ناراحتی‌های روانی و اختلال‌های روانی دارند. روابط صمیمی باعث افزایش عزت نفس، تسکین استرس و بخشیدن معنا به زندگی می‌شوند.
در مقابل، تنهایی و انزوا اغلب منجر به اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات می‌شوند. جستجو برای ایجاد ارتباطات اجتماعی می‌تواند باعث بهبود خلق و خو و بهزیستی شود.
اولویت قرار دادن گذراندن وقت با افراد مهم زندگی‌تان، صمیمیت با خانواده، برقراری دوستی‌های جدید و مشارکت در گروه‌های اجتماعی می‌تواند دنیای اجتماعی شما را گسترش دهد.
پرورش روابط اجتماعی با کیفیت بالا نه تنها زندگی را شادتر و پرمعناتر می‌کند، بلکه حمایت ضروری را برای مسیر سلامت روانی شما فراهم می‌آورد.
پرسش‌های متداول
مزایای سلامت روان ارتباطات اجتماعی چیست؟
پژوهش‌ها نشان می‌دهند افرادی که روابط اجتماعی قوی دارند، معمولاً عزت نفس بالاتر، استرس ادراک‌شده کمتر و کاهش علائم افسردگی و اضطراب دارند. ارتباطات اجتماعی مانند ضربه‌گیر در برابر ناراحتی‌های روانی عمل می‌کنند.
کدام روابط اجتماعی مفیدتر هستند؟
روابط صمیمی و نزدیک نسبت به آشنایان سطحی مفیدتر هستند. تعامل‌های با کیفیت بالا که شامل درک متقابل، افشای صمیمی و تأیید کردن یکدیگر باشد، ایده‌آل است. داشتن نقش‌های اجتماعی متنوع و احساس تعلق به جامعه نیز مفید است.
چگونه می‌توانم ارتباطات اجتماعی‌ام را افزایش دهم؟
راه‌هایی برای گسترش روابط اجتماعی:
- تماس با دوستان قدیمی
- پیوستن به گروه‌های اجتماعی
- ثبت‌نام در کلاس‌ها
- شرکت در رویدادهای محلی
- به خانه گرفتن حیوان خانگی
- برنامه‌ریزی منظم برای اوقات اجتماعی
- برقراری تعاملات معنادار
آیا ممکن است روابط اجتماعی زیادی داشته باشم؟
معمولاً داشتن روابط اجتماعی زیاد نادر است. اما اگر تعهدات سنگین شوند یا روابط سطحی جای روابط صمیمی را بگیرند، ممکن است مزایا کاهش یابد. تمرکز باید روی برقراری روابط اجتماعی نزدیک و مراقبتی باشد.
نکات پایانی
گاهی انسان‌ها احساس می‌کنند که خودکفا هستند، اما ما برای ارتباط با دیگران ساخته شده‌ایم. پژوهش‌ها به وضوح نشان می‌دهند که پرورش روابط و پیوندهای اجتماعی، حمایت ضروری برای سلامت روان ما فراهم می‌کند. حتی وقتی زندگی شلوغ است، گسترش ارتباطات اجتماعی را اولویت قرار دهید. تلاش شما به صورت نمایی در کاهش اضطراب و ارتقای بهزیستی محسوس خواهد بود.
شما چگونه مطمئن می‌شوید که روابط اجتماعی را پرورش می‌دهید و از تنهایی دوری می‌کنید؟ کدام روابط برای سلامت روان شما مهم‌تر هستند؟ نظرات خود را در زیر بنویسید!
اگر به دنبال خدمات درمانی هستید؟ با ما در تماس باشید: مشاوره آنلاین
References:
Cohen, S. (2004). Social relationships and health. American psychologist, 59(8), 676-684.
Uchino, B. N. (2006). Social support and health: a review of physiological processes potentially underlying links to disease outcomes. Journal of behavioral medicine, 29(4), 377-387.
Cruwys, T., Dingle, G. A., Haslam, C., Haslam, S. A., Jetten, J., & Morton, T. A. (2013). Social group memberships protect against future depression, alleviate depression symptoms and prevent depression relapse. Social Science & Medicine, 98, 179-186.
Santini, Z. I., Jose, P. E., York Cornwell, E., Koyanagi, A., Nielsen, L., Hinrichsen, C., … & Koushede, V. (2020). Social disconnectedness, perceived isolation, and symptoms of depression and anxiety among older Americans (NSHAP): a longitudinal mediation analysis. The Lancet Public Health, 5(1), e62-e70.
